Pojedini delovi Vojvodine sa svojim klimatskim, biološkim i hidrološkim karakteristikama predstavlja vrlo povoljan region za razvoj i masovnu pojavu krpelja.
Prema članu 8. Zakona o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti („Službeni glasnik RS“, br.15/2016), republika, autonomna pokrajina i jedinica lokalne samouprave obavezni su da obezbede sprovođenje epidemiološkog nadzora i mera za zaštitu stanovništva od zaraznih bolesti propisanih ovim zakonom, sredstva za njihovo sprovođenje i nadzor nad sprovođenjem tih mera.
U cilju obezbeđenja normalnih uslova za život građana na teritoriji AP Vojvodine, Pokrajinski sekretarijat za urbanizam i zaštitu životne sredine preduzima sveobuhvatne mere na kontroli brojnosti štetnih organizama u životnoj sredini.
Odgovarajuća temperatura i vlažnost su vrlo važni abiotički faktori za razvoj i razmnožavanje krpelja, najaktivniji su u proleće i početkom leta kada ih srećemo u najvećem broju. U narednom periodu može se očekivati njihova ekspanzija kao i rast učestalosti oboljenja koje one prenose usled klimatskih promena. Krpelji su rasprostranjeni široko u prirodi, najčešće u rubnim područjima šuma, u sloju žbunova, niskog rastinja i područjima visoke trave. Smatra se da je Fruška gora jedna od žarišta krpelja u regionu i još osamdesetih godina utvrđeno je da je svaki treći krpelj zaražen. Nacionalni park „Fruška gora” u svojoj ponudi ima veliki broj izletišta i dobro obeleženih planinarskih i pešačkih staza koje nude brojne mogućnosti za kvalitetan aktivni odmor kako za pojedince, tako i za porodice. Boravak u prirodi nosi u sebi rizike i razne opasnosti. Jedan od njih je i mogućnost da budete zaraženi bolešću koje prenose krpelji. Krpelji su poznati kao vektori mnoštva zoonotskih oboljenja, prenosioci su parazitarnog oboljenja, Piroplazmoze domaćih životinja, kao i bakterije iz porodice spiroheta, Borrelia burgdorferi, koja izaziva Lajmsku bolest. Reč je o bolesti koja zahvata prvenstveno kožu, a zatim srce, zglobove i centralni nervni sistem. Ukoliko se bolest ne prepozna i ne leči na vreme, nakon nekoliko nedelja razvija se drugi stadijum sa neurološkim i kardiološkim simptomima, te pojavom bolova u zglobovima. Ako se bolest i dalje ne tretira, nakon više meseci ili godina ulazi u treću fazu sa teškim neurološkim ispadima, promenama na zglobovima i koži.
Prvi simptomi Lajmske bolesti
Od 2017. godine Sekretarijat sprovodi suzbijanje krpelja na ekološki bezbedan način u cilju zaštite zdravlja ljudi i životinja na javnim površinama, parkovima, izletištima, planinarskim stazama, šetalištima i drugim površinama pogodnim za njihov razvoj a gde borave ljudi.
Studija o monitoringu, kontroli i suzbijanju iksodidnih krpelja na teritoriji AP Vojvodine koju je 2018. godine za potrebe Sekretarijata izradio Poljoprivredni fakultet, Univerziteta u Novom Sadu za cilj je imala izradu strategije kontrole brojnosti populacija krpelja u urbanim i ruralnim područjima pokrajine kao i predlog mera za njihovo suzbijanje.
Nakon sprovođenja monitoringa krpelja koja podrazumeva praćenje pojave i brojnosti svih razvojnih stadijuma krpelja, utvrđivanja kvalitativnog i kvantitativnog sastava na lokalitetima gde postoje ekološko-epidemiološke indikacije, izvršilac usluge daje Sekretarijatu preporuka za hemijski tretman krpelja.
Korišćenje zastave za prikupljanje krpelja
Radni nalog za suzbijanje krpelja izdaje Sekretarijat izvođaču usluge suzbijanja krpelja. Kontrolu suzbijanja sprovodi izabrani izvođač i podrazumeva utvrđivanje brojnosti krpelja pre i posle hemijskog suzbijanja.
Prilikom kontrole tretmana koriste se metode koje su akreditovane i propisane od strane Svetske zdravstvene organizacije za ovaj tip verifikacije biološke efikasnosti insekticida (WHO, 1998).
|
Godina |
Tretirana površina u hektarima |
|
2017 |
600 |
|
2018 |
1.820 |
|
2019 |
1.220 |
|
2020 |
1.220 |
|
2021 |
490 |
|
2022 |
3.190 |
|
2023 |
5.500 |