Specijalni rezervat prirode “Koviljsko-petrovaradinski rit“

Stranica je u izradi

Vrsta prirodnog dobra: Specijalni rezervat prirode

Godina proglašenja: 1998.

Akt o proglašenju: Uredba o proglašenju specijalnog rezervata prirode “Koviljsko-petrovaradinski rit”, “Sl. Glasnik RS“, broj 44/11

Površina: 5895 ha.

Klasifikacija IUCN: IV kategorija – Područje upravljanja staništima i vrstama (Habitat and Species Management Area)

Položaj: Jugoistočna Bačka i severoistočni Srem; grad Novi Sad, opštine Sremski Karlovci, Inđija i Titel

Upravljač: JP Vojvodinašume, ŠG Novi Sad

Međunarodni status: IBA, IPA, Ramsarsko i Emerald područje

Osnovne vrednosti

  • Očuvanost tipičnih i specifičnih vrednosti izvorne prirode orografskih i hidrografskih odlika ritova (ade, rukavci, meandri, bare i močvare);
  • biljnih zajednica ritova (ritske šume, livade, trstici, ševari);
  • flore, među kojima retkih vrsta biljaka poput žutog lokvanja (Nuphar luteum);
  • značajno mrestilište i migratorna staza riba;
  • stanište retkih vrsta ptica, poput belorepana (Haliaeetus albicilla), crne rode (Ciconia nigra), kašičara (Platalea leucorodia) i patke njorke (Aythya nyroca).

Ugroženost

  • Izmenjen režim plavnih i podzemnih voda, koji dovodi do sukcesije i nestanka vlažnih staništa.
  • Seča autohtonih šuma i zamena klonskim topolama, kao i masovna sadnja klonskih topola na površinama pod plitkim barama, vlažnim livadama i pašnjacima, pregrađivanje vodotoka za potrebe prelaska mehanizacije, itd.
  • Veliki pritisak invazivnih vrsta (bagremac, pensilvanski jasen, pajasen), koje potiskuju autohtone vrste drveća i žbunja i obrastanjem ubrzavaju sukcesiju vegetacije na vlažnim staništima.
  • Neadekvatno upravljanje prirodnim dobrom kojim nije na pravi način usaglašeno šumarstvo, sa interesima zaštite prirode i potrebama lokalnog stanovništva (ispaša stoke, ribarstvo).
  • Neodrživo korišćenje ribljeg fonda.
  • Paljenje vegetacije.

Mere zaštite

  • Trostepeni režim zaštite (režim I stepena zaštite 373 ha (6%), režim II stepena zaštite 1.738 ha (29%), režim III stepena zaštite 3.784 ha (65%)). Proširenjem granica Rezervata, obuhvaćeni su i Krčedinska ada i deo Gardinovačkog rita.
  • Projekat sanacije vodnog režima u Rezervatu podrazumeva čišćenje glavnih depresija – vodotokova (dunavaca) od naslaga drveća i sedimenata, sa ciljem da se povežu glavna barska staništa unutar rita i omogući nesmetan protok vode i prolaz riba.

Korišćenje

  • šumarstvo
  • rekreativni ribolov
  • ektenzivno stočarstvo

Turističko – edukativni sadržaji

• Ekološko – edukativni centar: nalazi se uz naselje Kovilj, pored lokalnog puta koji vodi prema Manastiru Kovilj. U sklopu centra su učionica na otvorenom (nadstrešnica sa stolovima, klupama i tablom), uz koju se nalaze osmatračnica za ptice i info-tabla sa stolom i klupama.

• Edukativna staza na lokalitetu Šlajz–Tikvara: u naselju Kovilj, trasirana nasipom oko bare Šlajz, sa info tablama, klupama i stolovima za posetioce.

• Edukativna staza na Kurjačkoj gredi (uz baru Aglu): trasirana u dužini 1 km, duž koje su postavljene info table, klupe i stolovi za posetioce. Na kraju staze nalazi se osmatračnica za ptice.

• Vožnja čamcima: i razgledanje Rezervata uz pratnju čuvarske službe.

• Autohtone rase životinja: Na Krčedinskoj adi se gaje magarci, konji, krave, ovce i pulini.

• Kulturno – istorijske vrednosti: Manastir svetih arhangela Mihajla i Gavrila u Kovilju, kapela Svete Petke, rodna kuća Laze Kostića (spomen kuća).

Kako stići: autoputem E 75, udaljenost od Novog Sada – 20 km, udaljenost od Beograda – 60km.